กล้วยแผ่นอบ!! ของดีในฮอลลีวูดบ้านนา

อำเภอราชสาส์น... เป็นอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดฉะเชิงเทรา บรรยากาศเงียบสงบ ประชากรเพียงหนึ่งหมื่นกว่าคน แต่มีผลิตภัณฑ์ OTOP ที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักหลายผลิตภัณฑ์ เช่น ข้าวหอมมะลิ 105 มะม่วง แคนตาลูป และกล้วยแผ่นอบ เป็นต้น สำหรับวันนี้ คอลัมน์ OTOP แปดริ้ว ขอนำเสนอเรื่องราวของกล้วยแผ่นอบ จากกลุ่มสตรีแปรรูปอาหารจากกล้วย โดยคุณจินตนา ตันเจริญ ประธานกลุ่ม จะเล่าเรื่องให้เราฟัง ดังนี้ครับ...

เริ่มนับหนึ่ง… กลุ่มสตรีแปรรูปอาหารจากกล้วย ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ.2542 ความเป็นมาเริ่มแรก คือ ตั้งต้นตั้งแต่จังหวัดฉะเชิงเทรา โดยท่านฐิระวัตร กุลละวณิชย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดฉะเชิงเทรา ในขณะนั้น มีนโยบายสนับสนุนให้ชาวบ้านปลูกกล้วยเพื่อบริโภคและจำหน่าย ต่อมาผลผลิตก็ล้นตลาด ราคาตกต่ำ ท่านจึงมีนโยบายมอบหมายให้สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดเข้ามาช่วยเหลือชาวบ้าน โดยส่งกลุ่มสตรีซึ่งเราเป็นประธานอยู่ในขณะนั้นเข้าไปเรียนแปรรูปอาหารจากกล้วยที่สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ไปเรียนแล้วก็กลับมาสอนสมาชิกในกลุ่ม โดยตั้งเป็นกลุ่มสตรีแปรรูปอาหารจากกล้วย เริ่มดำเนินการกันเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน มีสมาชิก 27 คน

พบปัญหา... มาทำครั้งแรกๆ ก็ไม่ประสบผลสำเร็จ เพราะเราไม่เคยทำ ทำแล้วต้องทิ้งเพราะมันไม่เหมือนที่เรียนมา เราดูตู้อบไม่เป็นบ้าง ปัญหาอื่นบ้าง ตอนแรกเราทำกันเฉพาะกรรมการกลุ่ม 5 – 6 คน ลองผิดลองถูก ทำบ้างหยุดบ้าง ก็ฝึกฝนกันเรื่อยไป พอเริ่มมีคุณภาพแล้วก็ออกตลาด ที่แรกที่เราไปขายคือวันประชุมกำนัน ผู้ใหญ่บ้านที่อำเภอ แต่ขายไม่ค่อยดี คนไม่รู้จัก ครั้งต่อมาก็ไปที่ตลาดที่ข้างศาลากลางจังหวัด ก็ยังขายไม่ดีอีก แต่ก็อดทนทำเรื่อยมา ขายบ้าง แจกบ้าง ให้ลูกค้าลองชิมดู ต่อมามีคนที่รู้จักกันเขาลองเอาไปเสนอขายที่การบินไทย ตอนนั้นเราทำน้อย คุณภาพก็ดี สวยมาก เอาไปให้เขา เขาก็ยินดีรับ แต่แล้วพอเขาสั่งออเดอร์มามาก พอทำจำนวนมาก ก็ทำได้ไม่ดี ไม่มีคุณภาพ พอส่งไป สินค้าถูกตีกลับหมดเลย ต้องเอาไปทิ้งให้ปลากิน แต่ก็ไม่ยอมแพ้ เริ่มทำกันใหม่จนผลิตภัณฑ์มีคุณภาพ สามารถส่งการบินไทยได้ช่วงหนึ่ง ซึ่งตอนนี้ไม่ได้ส่งให้แล้ว เนื่องจากเขามีนโยบายสนับสนุนสินค้ากลุ่มเกษตรหลายๆกลุ่มผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป

ปัญหาที่พบบ่อย... ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง คือ ตลาด คนทำ และวัตถุดิบ ปัญหาที่เจอจะมีผสมปนเปกันไป เช่น บางครั้งตลาดดี แต่ก็เจอปัญหาคนทำไม่ว่าง วัตถุดิบน้อย แต่บางครั้งคนทำว่าง วัตถุดิบมาก แต่ตลาดไม่ดีก็มี เป็นปัญหาที่เราเจอสลับกันไป ซึ่งต้องบริหารจัดการให้ได้ โดยเฉพาะคนทำ ที่นี่เราอยู่กันแบบกลุ่ม ไม่ใช่โรงงาน สมาชิกส่วนใหญ่มีอาชีพหลักคือทำนา ถึงเวลาทำนาก็ไปนาบ้าง มีงานวัดก็ไปช่วยวัดบ้าง อะลุ้มอล่วยกันไป มีธุระก็หยุดได้ มีอยู่ครั้งหนึ่งตลาดไม่รอเรา คือ เขาสั่งมากำหนดวันที่แน่นอนมาเลย พอเราทำตามกำหนดไม่ได้ เขาก็ต่อว่าเรา คือ เราก็ควบคุมคนทำไม่ได้ บางทีเขามีธุระ เขาก็หยุด นี่เป็นปัญหาเหมือนกัน

สิ่งที่ภาคภูมิใจ... ตั้งแต่ทำมาก็มีหลายอย่างที่ทำผ่านมาแล้วก็รู้สึกภาคภูมิใจ คือ เราอยู่แบบชาวบ้านธรรมดา แต่คนทั่วประเทศก็รู้จัก คนนั้น คนนี้ ก็พูดถึงกล้วยจินตนา มีชื่อเสียงโด่งดังกระจายไปทั่วประเทศ มีคนรู้จักเราส่วนหนึ่ง อีกส่วนหนึ่งก็คือ ภูมิใจตรงที่มีสมาชิกแม่บ้านมาทำงานร่วมกัน แต่ละวันจะมีความสุขตรงนี้ ถ้าวันไหนหยุด ก็จะรู้สึกเหงา เรื่องเงินทองนั้นไม่เท่าไร แต่เรามีสินค้าที่มีชื่อเสียงเป็นของพวกเราเอง ตรงนี้คือสิ่งที่เราภาคภูมิใจมาก และอีกส่วนหนึ่ง คือ ตอนนี้ได้ส่งสินค้าให้กับคิงพาวเวอร์ ซึ่งพบกันในงานจำหน่ายสินค้า OTOP ที่เมืองทองธานี คณะกรรมการของเขาเดินชิมไปทั่วงาน พอมาชิมของเรา เขาบอกว่าของเราอร่อยที่สุด เขาถูกใจ แล้วเขาก็มาดูที่กลุ่ม ดูที่ผลิตว่าสะอาดไหม ถูกหลักอนามัยไหม แล้วก็ตกลงใจ สั่งออเดอร์เราเป็นประจำ ตรงนี้ก็เป็นสิ่งที่เราภูมิใจมากอีกส่วนหนึ่ง

ความแตกต่างของผลิตภัณฑ์... คือ กล้วยของเราจะบาง แห้ง และไม่เหนียว เหมือนกล้วยธรรมชาติที่เอามาแปรรูปเลย แต่ที่อื่นจะหนา เหนียว และแฉะ บางรายจะเหมือนมีน้ำตาลเคลือบด้วย สินค้าเราจะแตกต่างจากที่อื่นตรงนี้ ซึ่งลูกค้าจะชอบของเรามากกว่า
วัตถุดิบ... กล้วยที่ทำกล้วยแผ่นอบได้อร่อยต้องเป็นกล้วยน้ำว้าพันธุ์มะลิอ่อง เนื้อจะนิ่ม เหลือง สวย ลูกใหญ่ กลม บ้านเราไม่มี ส่วนมากจะเป็นกล้วยน้ำว้าแบบไส้เหลืองกับไส้ขาว ซึ่งทำได้เหมือนกัน แต่ถ้าเป็นไส้แดงหรือน้ำว้าเขียวเอามาทำไม่ได้ ทำแล้วกล้วยจะดำ เวลานี้ที่กลุ่มทำ ส่วนมากจะเป็นพันธุ์น้ำว้าไส้เหลืองกับไส้ขาว เอามาจากบ้านหนองคอก อำเภอท่าตะเกียบ ซึ่งชาวบ้านแถวนั้นจะปลูกกันเยอะมาก ส่วนแถวราชสาส์นปลูกกันน้อย มีอยู่ช่วงหนึ่งที่อำเภอสนับสนุนให้ปลูกพันธุ์มะลิอ่อง แต่พอเจอปัญหาน้ำท่วมก็ตายหมด ไม่มีให้ทำ

ปัจจัยที่ทำให้ประสบความสำเร็จ... มีครั้งหนึ่งในโครงการจังหวัดเคลื่อนที่ พัฒนาการจังหวัดในขณะนั้น คือ คุณอำนวย งามวงศ์วาน ได้พูดเรื่องการสนับสนุนตู้อบให้แก่กลุ่มสตรี แต่ให้อำเภออื่น ไม่ใช่อำเภอราชสาส์น พอได้ยินตรงนั้นก็เป็นแรงบันดาลใจว่า ทำยังไงนะจึงจะได้มาให้สมาชิกสตรีในอำเภอราชสาส์นได้ทำกัน เพราะว่างๆกันอยู่ หลังจากนั้นจึงไปหาหัวหน้าอำนวย ท่านถามว่าจะเอาเหรอ ถ้าเอาต้องทำให้ได้นะ ตอนนั้นก็รับปากว่าทำได้ แล้วก็ได้รับการสนับสนุนมาจนถึงทุกวันนี้ ไม่ลืมพระคุณเลย และอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้เดินมาได้จนถึงทุกวันนี้ก็คือ ความที่ใจรัก บางครั้งก็ท้อเหมือนกัน แต่ก็ต้องนึกว่าต้องสู้ เพราะมาถึงขนาดนี้แล้ว คือ ตลาดมันดีแล้ว ทุกอย่างมันพร้อมหมดแล้ว เราจะมาหยุด มาท้อ มาถอย ได้ยังไง ก็เลยเป็นแรงบันดาลใจว่า ฉันต้องทำต่อไป

การสนับสนุน... ก็มีหลายหน่วยงาน ครั้งแรกคือท่านผู้ว่าฯ ฐิระวัตร กุลละวณิชย์ ท่านส่งไปเรียนการแปรรูปกล้วยและให้ตู้อบกล้วยมา ต่อมาก็ได้จากบริษัท อิสวอเตอร์ จำกัด (มหาชน) สนับสนุนตู้อบมาอีก สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา และอำเภอราชสาส์น สนับสนุนโต๊ะ อุปกรณ์ขายของ และสนับสนุนเรื่องการบริหารจัดการกลุ่ม ความรู้ด้านการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การตลาด การทำแผนธุรกิจ การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ การประชาสัมพันธ์ การลงทะเบียนและคัดสรร OTOP ทุกครั้ง นายอำเภอชิดชนก ทับแสง สนับสนุนเรื่องบรรจุภัณฑ์ กระทรวงพลังงานสนับสนุนโรงเรือนอบกล้วยเพื่อลดต้นทุนการผลิต กระทรวงสาธารณสุขสนับสนุนเรื่องมาตรฐาน อย. กระทรวงอุตสาหกรรมสนับสนุนเรื่องมาตรฐาน มผช. กระทรวงพาณิชย์สนับสนุนเรื่องการตลาด และที่สำคัญคือสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์สนับสนุนเรื่องความรู้ต่างๆเกี่ยวกับการแปรรูปกล้วยและอนุญาตให้กลุ่มผลิตกล้วยแผ่นอบภายใต้ลิขสิทธิ์ของสถาบันได้

ตลาด... ผลิตภัณฑ์ของเรามีจำหน่ายตามร้านขายของฝากในแปดริ้ว เช่น ร้านตั้งเซ่งจั๊ว ร้านอึ้งมุ่ยเส็ง ร้านคิงส์สโตร์ ร้านปูกะเอ ปั้มน้ำมัน ปตท. ที่อำเภอพนมสารคาม สายพนมสารคาม – ปราจีนบุรี ส่วนจังหวัดอื่นก็มีที่โครงการหลวงดอยคำ จังหวัดชลบุรี อันนี้จำหน่ายภายใต้แบรนด์ของเราเอง ตรา“จินตนา” แต่ที่เราผลิตให้กับบริษัทคิงพาวเวอร์นั้น จะเป็นอีกแบรนด์หนึ่งซึ่งเป็นของคิงพาวเวอร์เอง ตอนนี้เราไม่ค่อยได้ออกงานกิจกรรมต่างๆ แล้ว เนื่องจากว่าต้องเร่งการผลิตให้พอป้อนตลาดที่เรามี จึงไม่ค่อยมีเวลาออกไปร่วมงานกิจกรรมของหน่วยงานต่างๆ ปัจจุบันกลุ่มของเรามีผลิตภัณฑ์ จำนวน 9 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ กล้วยแผ่นอบ จำหน่ายราคา 40 บาท/ถุง น้ำหนัก 180 กรัม หากต้องการซื้อเป็นกล่อง ราคา 50 บาท/กล่อง น้ำหนัก 180 กรัม และมีราคาส่ง 25 บาท/ถุง น้ำหนัก 120 กรัม ลูกค้าจะนำไปขายต่อในราคา 3 ถุง 100 บาท ซึ่งขายดีมาก ส่วนผลิตภัณฑ์อื่น ก็เช่น กล้วยอบ กล้วยตาก กล้วยกรอบรสปาริก้า รสบาร์บีคิว กล้วยกรอบอบงา น้ำพริกเผากล้วย ข้าวเกรียบกล้วย และกล้วย 3 รส
สนใจขอรายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อที่... คุณจินตนา ตันเจริญ ประธานกลุ่มสตรีแปรรูปอาหารจากกล้วย ที่ทำการเลขที่ 36 หมู่ที่ 4 ตำบลบางคา อำเภอราชสาส์น จังหวัดฉะเชิงเทรา โทรศัพท์ 089-9287764 หรือ 084-7789678 หรือที่สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอราชสาส์น โทรศัพท์ 081-2993477 ยินดีรับใช้ครับ...